مقدمه

رسالت زن دست یابی به مقام والای کرامت و انسانیت است به گونه ای که بتواند در سرنوشت خود و جامعه دخالت کند. در زمان حاضر با هجمه ی فرهنگی دشمنان به ویژه استعمارگران غربی، گوهر آفرینش به عنوان یک کالا به منظور استفاده‌های غیراخلاقی در شرکت‌های پورنوگرافی و... درآمده و ستم و تبعیض نسبت به زن به یک تراژدی تاریخی و جهانی بدل گشته و کالای زن در قالب فرهنگ برهنگی با نازل‌ترین قیمت به حراج گذاشته می‌شود.

بنابراین برای رهایی از این غوغای برهنگی فرهنگی و بازگشت زن به شخصیت و کرامت واقعی اش و همچنین حرکت در مسیر کمال و تعالی، الهام از الگوهایی که بتوانند به سان خورشید راه نمای زن امروز باشند ضروری است. یکی از بافضیلت ترین این الگوها حضرت زینب(س) است؛ زن آزاده ای که در سخت ترین شرایط ظلم و جور و فساد، تأثیرچشم گیری بر جامعه گذاشت و پایه های ستم و بی عدالتی را ویران کرد.

علم آموزی، استقامت و پای-داری، حجاب و عفاف، صبر و شکیبایی و شجاعت مهمترین ویژگی های این بانوی بزرگوار است که زنان امروز می توانند با الهام از آن ها به سعادت و کمال برسند.چه شیوه ای برگزیند تا این سه خطر را دفع کند؟ با الهام از فکر بلند و ایمان قوی، دو شیوه ی حساس و مهم را انتخاب می کند: یکی حضور در صحنه ی مبارزه، سیاست و اجتماع مخوف آن زمان و دیگری شیوه ی تبلیغ در زمان اسارت.

نقش زنان در اجتماع بشری:

با توجه به آمارهای موجود، زنان نیمی از انسان های این کره ی خاکی هستند که نقش بسیار مهمی در جنبش ها و نهضت ها و انقلاب ها داشته اند. حساسیت نقش زنان، برخاسته از عمق تأثیرگذاری زنان در تمامی عرصه های زندگی است و همان گونه که در بالا اشاره شد، حضرت زینب(س) در قیام پرحادثه ی عاشورا یکی از نمونه های درخشانی است که اهمیت جایگاه زنان را در تاریخ اسلام به تصویر می کشد. در مقابل اگر تهذیب نشده باشد و در جایگاه فساد نیز قرار بگیرد، باز هم می تواند نقشی اساسی اما مخرب ایفا کند؛ همانند مهدعلیا که با تشویق ناصرالدین شاه به قتل امیرکبیر باعث انحراف تاریخ ایران شد.

انقلاب اسلامی ایران ، بر جنبش های اسلامی ـ سیاسی معاصر تأثیر گذاشته و به آنان جرئت و جسارت مبارزه داده است و به آنان می گوید اسلام به ملتی خاص تعلق ندارد و هدف آن، نجات محرومان و مستضعفان است.

زن در انقلاب اسلامی ایران

انقلاب فراملی ایران اسلامی، دارای ارزش ها و آرمان هایی است که فراتر از مرزهای سرزمین ایران می رود و به حدود جغرافیایی آن محدود نمی شود. این انقلاب خواهان تغییر و تحولات ساختاری و هنجاری در کشورها و جوامع دیگر است؛ به گونه ای که علاوه بر استقرار و تثبیت انقلاب اسلامی در قلمرو سرزمین ایران، انقلاب های مشابهی را در جوامع متجانس دیگر تدارک دیده است.

این امر یعنی اشاعه و گسترش ارزش های انقلابی و اسلامی جهت بسترسازی برای تغییر و تحول انقلابی در محیط های پیرامونی ایران و حتی فراتر از آن در این چند دههکه از پیروزی انقلاب اسلامی می گذرد به خوبی در می یابیم که این انقلاب از بزرگ-ترین انقلاب های سده ی اخیر بود که با ویژگی خاص ایدئولوژی و ساختارشکنانه ی خود توانست رژیم 2500 ساله ی پهلوی و ستم شاهی را در هم بشکند و در عصر اقبال به لائیک و سکولاریزم، نظامی سیاسی با محتوا و ماهیت دینی را جای گزین آن کند.

انقلاب اسلامی چراغ رستگاری و نجات را برافراشته است. البته این که مسلمانان، به ویژه جنبش های اسلامی بتوانند از نور این چراغ به هدایت و سعادت نایل آیند، به عوامل متعددی بستگی دارد که مهمترین آن، اراده و تلاش آن ها در چهارچوب اسلام و با الگوگیری از انقلاب اسلامی است.انقلاب اسلامی در شرایطی در ایران به وقوع پیوست که کمتر کسی ایران را در شرایط انقلابی تصور می نمود. اکثر برآوردها از توان نظام موجود در ایران در نهایت به ثبات نسبی ختم می-شد. به عبارت دیگر این انقلاب خاستگاه و بستری غیرمنتظره داشت.

چرا که حکومت پهلوی دوم در خاورمیانه برای نظام بین الملل دو قطبی به سرکردگی امریکا و شوروی، جزیره ای کاملاً آرام و امن محسوب می شد. قبل از کنفرانس «گوادلوپ»، کشورهای بزرگ صنعتی و در رأس آن ها امریکا، انگلیس و فرانسه هنوز انتظار فروپاشی حکومت پهلوی را نداشتند و به همین دلیل «جیمی کارتر» رئیس جمهور وقت امریکا چند ماه قبل از آن، ایران شاهنشاهی را «جزیره ی امن» خواند و از سوی دیگر «دیوید اوون» وزیر امور خارجه ی وقت انگلیس با صدور بیانیه ای، صراحتاً موضع کشورش را در برخورد با حرکت انقلابی مردم در ایران، جانب-داری رسمی از محمدرضا پهلوی و ادامه ی حکومت سلسله ی پهلوی اعلام نمود.

آن ها بر این باور بودند که پیروزی انقلابیون در ایران در نهایت به تأسیس نظام کمونیستی منجر خواهد شد. تقابل غرب لیبرال در مقابل شرق کمونیست، تمام ذهنیت قدرت های رقیب را منحصر به خود ساخته بود؛ به طوری که تحلیل ها و برداشت های مزبور آن ها را به شدت تقلیل گرا نمود. این جریان منجر به سیاست گذاری ها و تصمیم های متناقضی از سوی آن ها در قبال بسیاری از مسائل جاری در نظام دو قطبی شد.

بیداری اسلامی در زنان بحرینی نشان گر آگاهی آنان درباره ی نقش مؤثر و سرنوشت ساز خود در اصلاح جامعه ی خویش است. از جمله زنان برجسته ای که در این بیداری اسلامی علیه دولت آل خلیفه خروشیده است، خانم «آیات القرمزی» است.

بنابراین انقلاب اسلامی ایران نیز یکی از مهمترین حرکت های اجتماعی است که از این قاعده مستثنی نبوده، نقش زنان چه پیش از انقلاب و چه پس از آن حائز اهمیت است.میلیون ها زن ایرانی در انقلاب سال 1357 با قدرت هر چه تمام تر پا به صحنه نهادند. زنان ایرانی در تمامی مراحل پیروزی انقلاب اسلامی به روشنی بیان کردند که زن مسلمان ایرانی در تمام عرصه های اجتماعی، سیاسی و ... حضور دارد و اعتقادات دینی او مانع از شرکت در فعالیت های اجتماعی نخواهد شد و ثابت کرد که در عین حفظ دیانت و پاک دامنی می تواند تاریخ ساز باشد.

نقش بسیار مهم و تأثیرگذار زنان ایرانی در پیروزی انقلاب اسلامی غیرقابل انکار و ستودنی است. این نقش را نه تنها در مبارزه های آنان، بلکه در تربیت و تشویق نیروهای مجاهد و انقلابی نیز می توان جست. به طوری که امام خمینی بنیان گذار جمهوری اسلامی فرمودند: «امروز زن های شیردل، طفل خود را در آغوش کشیده و به میدان مسلسل و تانک دژخیمان رژیم می روند. در کدام تاریخ چنین مردانگی و فداکاری ای از زنان ثبت شده است.»

زنان کشورهای منطقه و مبارزه با استبداد شرقی:

انقلاب اسلامی ایران با پشتوانه ی ایدئولوژی انقلابی شکل گرفت و این پشتوانه با قراین و شواهد بسیار، در همه ی زمینه های اجتماعی مانند شعارهای انقلابی، مراکز و اماکن تجمع بسیج مردمی و... قابل تأیید است. هدف اصلی این انقلاب تحقق و احیای دوباره ی اسلام در جامعه ی ایران و احیای فرهنگ معنوی اسلام بود و بسیاری از تحولات اجتماعی در ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی و اخلاقی در ایران بعد از انقلاب اسلامی نیز متأثر از کشش های ایدئولوژیکی انقلاب اسلامی و اسلام خواهی مردم بود که تحت تأثیر تربیت دینی دهه های اخیر قرار داشت.

انقلاب اسلامی ایران حاصل تحول عظیم در ایدئولوژی مردم ایران بود که توسط حضرت امام خمینی(ره) مورد امعان نظر قرار گرفت. حال با گذشت بیش از سه دهه از انقلاب اسلامی می بینیم این انقلاب از یک سو تعریف انسانی از زن ارائه می دهد و از سوی دیگر الگوهای موفق انقلاب اسلامی و شخصیت زن ایرانی را احیا و استعدادهای باطنی و قابلیت ویژه ی او را به عینیت رسانده است.

علاوه بر این که انقلاب الگویی برای انقلاب های منطقه ی خاورمیانه شده است زنان کشورهای عربی نیز با الگوپذیری از زنان مسلمان ایران در این جریانات فعالیت های چشم گیری دارند. همان گونه که شاهد هستیم ماه هاست مردم برخی کشورهای خاورمیانه با اقدامات اعتراضی خود، در پی تغییرات اساسی در نظام اجتماعی، اقتصادی و سیاسی کشورهای خود هستند.

زنان مسلمان در منطقه به ویژه مصر، لیبی، بحرین، تونس و یمن، همچون سمیه در مقابل دشمن سینه سپر کرده اند. این حضور و شجاعت، یادآور نقش برجسته و تاریخ ساز بانوان مسلمان ایرانی در جریان انقلاب اسلامی ایران در 32 سال پیش است.

در این میان، علی رغم تبلیغات دولت های غربی مبنی بر عدم مشارکت زنان مسلمان در امور کشور خود، حضور آنان همدوش مردان در این حرکت های اعتراضی نشان از حضور مؤثر و بیداری اسلامی زنان مسلمان منطقه دارد.اینک زنان مسلمان در منطقه به ویژه مصر، لیبی، بحرین، تونس و یمن، همچون سمیه در مقابل دشمن سینه سپر کرده اند. این حضور و شجاعت، یادآور نقش برجسته و تاریخ ساز بانوان مسلمان ایرانی در جریان انقلاب اسلامی ایران در 32 سال پیش است.زنان مصری با حضور پررنگ خود در میان تظاهرکنندگان و در جای جای مصر ثابت کردند آن چه غربیان در مورد انزوای زنان مسلمان می گویند دروغی بیش نیست.

انقلاب اسلامی ایران، بیداری اسلامی و زنان

انقلاب اسلامی تلاشی برای زنده کردن خدا در محور حیات انسان و نیز روشی برای زندگی، فراتر از همه ی اختلافات ملی، قومی و مذهبی است. به بیان دیگر انقلاب اسلامی از انقلاب-هایی است که حرکت و آثارش در چارچوب مرزهای یک کشور خلاصه نمی شود، بلکه دیدگاه فراملی دارد. بنابراین، بر جنبش های اسلامی ـ سیاسی معاصر تأثیر گذاشته و به آنان جرئت و جسارت مبارزه داده است و به آنان می گوید اسلام به ملتی خاص تعلق ندارد و هدف آن، نجات محرومان و مستضعفان است.

مشارکت زنان در انقلاب تونس، لیبی و یمن نیز توجه جهانیان را به خود معطوف کرده است. حضور زنان مسلمان، نشان گر رهایی آنان از قید و بندهای عرفی و مادی غرب و قیام برای کسب آزادی از شر خودکامگان سیاسی است.در بحرین نیز انبوهی از زنان محجبه ی مسلمان در کنار دیگر هموطنان خود، خواستار سرنگونی خاندان آل خلیفه هستند.

بیداری اسلامی در زنان بحرینی نشان گر آگاهی آنان درباره ی نقش مؤثر و سرنوشت ساز خود در اصلاح جامعه ی خویش است. از جمله زنان برجسته ای که در این بیداری اسلامی علیه دولت آل خلیفه خروشیده است، خانم «آیات القرمزی» است. وی به واسطه ی سرودن شعرهایی که بر علیه آل خلیفه سرائیده، معروف و شناخته شده است. او در یکی از تجمعات در 23 فوریه 2011، شعری انقلابی بر ضد آل خلیفه سرود که به دلیل آن دست گیر شد.

جمع بندی:

در جریان تقابل نهضت های فکری، اجتماعی و سیاسی با دولت های عربی در طی چند دهه ی گذشته، در ابتدا دولت غالب بوده است و علی رغم کاهش میزان مشروعیت، اغلب دولت های عربی قادر بوده اند قدرت قهرآمیز و حمایت کافی برای غلبه بر تهدید این جریانات سیاسی و فکری و جنبش های اسلام گرایانه را فراهم آورند. دولت که با ارتش و تکنولوژی مدرن تقویت می شد، نیروی برتر باقی مانده، از حمایت ضمنی و غالباً اکراه آمیز نیروهای غیرمذهبی، اقلیت ها و بورژوازی که از هرج و مرج و یا چشم انداز پیروزی اسلام گرایان می ترسند، برخوردار بود.

اما با این وجود، با توجه به مشکلات فزاینده ی اجتماعی و اقتصادی جاری در این کشورها - که خود ناشی از سوء حکومت، اقتصادهای رو به زوال، سوء مدیریت منابع موجود و رشد بدون کنترل جمعیت بود - و نیز با الهام گیری از انقلاب اسلامی ایران، اولین رستاخیز اسلامی از تونس شروع شد و در ادامه، دامن سایر کشورهای عربی از جمله مصر را نیز گرفت. هر چند به عنوان یک انقلاب اسلام گرای توده ای نمی توان از آن ها نام برد اما به عنوان بیداری اسلامی که با انقلاب اسلامی ایران در سال 1357 آغاز شده و در تونس، مصر، یمن، لیبی و بحرین نیز ادامه پیدا کرد و دربردارنده بسیاری از آثار و نتایج دیگر نیز بود، قابل طرح هستند.

1- بازسازی هویت اسلامی (زنده کردن هویت اسلامی در دنیا)

2- احیای تمدن اسلامی

3- تجدید حیات اسلام و مطرح شدن اسلام انقلابی

4- و...

در این میان، سران استبدادی کشورهای تونس، یمن، مصر و بحرین به سرکوب حق طلبی زنان و کودکان در سطح شهر می پردازند که با این کار میخ بر تابوت حیات خود می کوبند.بنابراین می بینیم نقش زنان در کشورهای عربی منطقه که بیداری اسلامی سر می دهند و سران استبداد را به خواری انداخته اند کمتر از مردها نیست و این جنبش الگو گرفته از زنان نظام اسلامی ایران است.

پی نوشت:

1. اشرافی، مرتضی، حضرت زینب(س)، الگوی زنان مسلمان جهان، فصل نامه ی بانوان شیعه، اسفند 1389، ص 6.

2. http://www.noornews.ir/fa/

3. دهقانی فیروزآبادی، جلال، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تهران، سمت، 1388.

4. همان، ص 41.

5. http://zananpress.com/archives

6. اسپوزیتو، جان ال، انقلاب ایران و بازتاب جهانی آن، ترجمه ی محسن مدیر شانه چی، تهران، مرکز بازشناسی اسلام و ایران، 1388، چاپ سوم، ص ص 112 الی 115.

7. عیوضی محمدرحیم، رشد مبانی فکری و تحول فرهنگ سیاسی در انقلاب اسلامی، پیشین، ص 53.

8. حطیط، امین محمد، این صدای ملت هاست، ترجمه ی محمد مظهری، ماه نامه ی زمان، ش 12، اردیبهشت 1390، ص17.

9. http://www.noornews.ir/fa/

10. http://www.noornews.ir/fa/

منبع: ماهنامه پیام زن، شماره243